TOS-1: Radziecki i Rosyjski System Artylerii Rakietowej
TOS-1, znany również jako TOS-1M „Buratino” oraz TOS-1A „Sołncepiok”, to radziecki i rosyjski system artylerii rakietowej, który opiera się na samobieżnej wieloprowadnicowej wyrzutni rakietowej, zbudowanej na podwoziu czołgu T-72 lub T-90. Jego głównym zamysłem jest wykorzystanie pocisków termobarycznych, co czyni go ciężkim miotaczem ognia. Broń ta zyskała popularność ze względu na swoje zdolności do niszczenia umocnień, siły żywej wroga oraz do wspierania jednostek piechoty. System TOS-1 jest szczególnie efektywny w działaniach w terenie zabudowanym czy obszarach o trudnym ukształtowaniu terenu.
Historia Powstania TOS-1
Prace nad systemem TOS-1 rozpoczęły się w latach 70. XX wieku w Omsku, gdzie zakład zbrojeniowy „Transmasz” otrzymał zlecenie od wojsk chemicznych ZSRR. Głównym celem było stworzenie mobilnej platformy rakietowej zdolnej do szybkiego ostrzału dużych obszarów. Pierwsze prototypy przeszły testy bojowe w latach 1978-1979. Ostateczna wersja wyrzutni miała 30 prowadnic i była opancerzona, co miało chronić załogę przed bezpośrednim ogniem przeciwnika.
W konstrukcji zastosowano podwozie czołgu T-72, co zapewniło mobilność oraz wytrzymałość pojazdu. W miejscu wieży czołgu zamontowano obrotową platformę z prowadnicami dla rakiet. W efekcie stworzono pojazd stosunkowo lekki i łatwy w manewrowaniu, a także dysponujący dużą siłą ognia. System przeszedł pozytywne próby państwowe w 1980 roku, a swoją premierę miał podczas wystawy uzbrojenia w Omsku w 1999 roku.
Charakterystyka Systemu TOS-1
TOS-1A składa się z 24-prowadnicowej wyrzutni (BM-1) oraz dwóch pojazdów TZM-T, które transportują zapas rakiet. Wyrzutnia BM-1, oparta na podwoziu czołgu T-72, może być obsługiwana przez trzyosobową załogę pozostającą wewnątrz pojazdu podczas ostrzału. Pojazd ma masę 46 ton i osiąga prędkość maksymalną 65 km/h po drogach utwardzonych.
Wyrzutnia jest wyposażona w nowoczesny system prowadzenia ognia oparty na przyrządach optycznych i laserowych, co zapewnia celność trafień do 10 metrów. Dodatkowo, pojazd posiada środki ochrony przed bronią masowego rażenia oraz granatniki dymne. TZM-T, będący pojazdem transportowym, również oparty jest na podwoziu T-72 i umożliwia szybkie uzupełnianie amunicji w wyrzutni.
Pociski i Wydajność
Pociski rakietowe używane przez system TOS-1 to niekierowane rakiety kalibru 220 mm, napędzane silnikiem na paliwo stałe. Wyposażone są w głowice termobaryczne lub zapalające. Cały system stanowi zintegrowany zespół mobilnych pojazdów opancerzonych zdolnych do szybkiego ostrzału oraz błyskawicznego opuszczania pozycji bez potrzeby opuszczania pojazdu przez załogę.
Taktyka Użycia TOS-1
Podczas operacji bojowych załoga wyrzutni wykonuje wszystkie czynności związane z ostrzałem bez potrzeby opuszczania pojazdu, co stanowi znaczną zaletę w przypadku nara
Artykuł sporządzony na podstawie: Wikipedia (PL).