Karabin maszynowy Zastava M72
Zastava M72 to jugosłowiański ręczny karabin maszynowy, który stał się istotnym elementem wyposażenia sił zbrojnych tego kraju. Jego kaliber wynoszący 7,62 mm oraz konstrukcja nawiązująca do rodziny broni AK sprawiły, że zyskał on uznanie zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Zastava M72 można porównać do radzieckiego RPK, ale różni się od niego w kilku kluczowych aspektach, co czyni go unikalnym przedstawicielem jugosłowiańskiej myśli technologicznej.
Historia powstania Zastava M72
Początki produkcji karabinów szturmowych w Jugosławii sięgają połowy lat 60. XX wieku. W tym czasie rozpoczęto wytwarzanie modelu AK, który szybko zdobył popularność. Na przełomie lat 60. i 70. zmodernizowano tę konstrukcję, co zaowocowało powstaniem Zastava M70 – wersji jugosłowiańskiej akumulatora AKM. Kolejnym krokiem w rozwoju jugosłowiańskiej broni strzeleckiej był karabin maszynowy Zastava M72, którego produkcja ruszyła w latach 70. XX wieku.
Zastava M72 powstała jako ręczny karabin maszynowy, co stanowiło nową ścieżkę w rozwoju broni strzeleckiej w Jugosławii. W przeciwieństwie do wcześniejszych modeli, M72 charakteryzowała się tłoczoną komorą zamkową oraz opóźniaczem, który miał na celu zmniejszenie teoretycznej szybkostrzelności. Ciekawostką jest to, że konstrukcja kolby została zaczerpnięta z modelu Zastava M70, co podkreśla spójność całej serii broni tego producenta.
Produkcja i modyfikacje
Produkcja Zastavy M72 rozpoczęła się w 1972 roku w zakładach Zavodi Crvena Zastava. W tym czasie powstała także zmodyfikowana wersja karabinu szturmowego Zastava M70B, co wpłynęło na dalszy rozwój modeli rkm-ów. Karabin maszynowy M72 był dostępny w różnych wersjach, takich jak Zastava M72B1 oraz Zastava M72AB1 z kolbą składaną pod spód. Obie te wersje cechowały się unikalnymi właściwościami, które dostosowywały je do różnych potrzeb użytkowników.
W 1978 roku rozpoczęto licencyjną produkcję obu wersji Zastavy M72B1 w Iraku pod oznaczeniem Al-Quds. Pozwoliło to na szersze wykorzystanie tej broni nie tylko przez jugosłowiańskie siły zbrojne, ale również przez inne armie regionu. Dzięki temu karabin stał się symbolem jugosłowiańskiej inżynierii wojskowej na arenie międzynarodowej.
Konstrukcja i charakterystyka techniczna
Zastava M72 to broń samoczynno-samopowtarzalna, co oznacza, że wykorzystuje ona mechanizm odprowadzania gazów prochowych do automatycznego przeładowania. Taka konstrukcja umożliwia efektywne działanie karabinu nawet w trudnych warunkach bojowych. Zamek ryglowany jest poprzez obrót i posiada dwa rygle, co zapewnia dodatkowe bezpieczeństwo oraz stabilność podczas strzału.
Rękojeść przeładowania umieszczona po prawej stronie broni jest ściśle związana z suwadłem, co ułatwia jej obsługę w trudnych sytuacjach. Warto również wspomnieć o mechanizmie spustowym wyposażonym w przełącznik rodzaju ognia, co pozwala użytkownikowi na wybór pomiędzy trybem ognia pojedynczego a serią.
Magazynki i akcesoria
Karabin Zastava M
Artykuł sporządzony na podstawie: Wikipedia (PL).