Wstęp

Getto piotrkowskie, utworzone w październiku 1939 roku, stało się jednym z pierwszych miejsc przymusowego osiedlenia Żydów na terenach okupowanej Polski podczas II wojny światowej. Funkcjonowało do października 1942 roku, stając się miejscem tragicznych wydarzeń związanych z Holokaustem. Historia getta w Piotrkowie Trybunalskim ukazuje nie tylko brutalność reżimu hitlerowskiego, ale także trudne życie społeczności żydowskiej pod rządami okupanta.

Geneza i utworzenie getta

Przed wybuchem II wojny światowej w Piotrkowie Trybunalskim mieszkała znaczna liczba Żydów. W 1938 roku stanowili oni około 21,8% populacji miasta, co przekładało się na około 11 651 osób. Po inwazji niemieckiej na Polskę w 1939 roku sytuacja Żydów drastycznie się pogorszyła. Wkrótce po zajęciu Piotrkowa przez Niemców, 8 października tego samego roku, nadburmistrz Hans Drechsel wydał zarządzenie o utworzeniu getta. To wydarzenie oznaczało początek tragicznego rozdziału w historii lokalnej społeczności żydowskiej.

Obszar getta

Początkowo obszar getta obejmował centralne części miasta, takie jak Rynek Staromiejski oraz sąsiadujące ulice. W miarę upływu czasu granice getta były stopniowo rozszerzane, a następnie zawężane. Ciekawym aspektem piotrkowskiego getta było to, że nie było ono odizolowane od reszty miasta ogrodzeniem, jak miało to miejsce w innych większych gettach. Granice wyznaczały jedynie niebieskie tablice z napisem „Ghetto”, co dodatkowo podkreślało absurdalność sytuacji.

Codzienne życie w getcie

Życie codzienne w piotrkowskim getcie było pełne trudności i ograniczeń. Władze niemieckie wprowadziły szereg przepisów dyskryminacyjnych, które miały na celu całkowite wykluczenie Żydów z życia społecznego. Przymusowa rejestracja ludności żydowskiej oraz zakaz opuszczania terenu getta były jednymi z pierwszych kroków w kierunku ich izolacji. Żydzi mogli wychodzić tylko za specjalnymi przepustkami, a ich możliwość zatrudnienia była ograniczona do prac przymusowych.

Organizacja wewnętrzna

Aby lepiej zarządzać życiem wewnętrznym getta, powstała Rada Starszych Gminy Żydowskiej, której przewodniczył Moszek Tenenberg. Rada ta miała za zadanie organizować pomoc społeczną oraz zarządzać sprawami mieszkańców. Funkcjonowały różne wydziały, w tym opieki społecznej i kultury, jednak wiele z ich działań było ograniczonych przez okrutne zarządzenia władz okupacyjnych. W miarę narastających trudności, Rada starała się zapewnić minimum egzystencji mieszkańcom getta.

Likwidacja getta

Z dniem 14 października 1942 roku rozpoczęła się akcja likwidacji piotrkowskiego getta. Proces ten odbywał się w kilku etapach i był brutalny. Więźniów zmuszano do stawienia się na placu zbiórek przy ul. Jerozolimskiej, gdzie przeprowadzano selekcję. Osoby młode i zdrowe były transportowane do obozu zagłady w Treblince, podczas gdy osoby starsze oraz chore były często zabijane na miejscu. W wyniku tych działań praktycznie cała społeczność żydowska Piotrkowa została wymordowana.</

Artykuł sporządzony na podstawie: Wikipedia (PL).