Wprowadzenie do armaty 155 mm wz. 40

Armata 155 mm wz. 40 to prototyp polskiej armaty dalekonośnej, która powstała w 1938 roku. W obliczu rosnących napięć międzynarodowych i zbliżającej się II wojny światowej, Polska musiała zainwestować w nowoczesne uzbrojenie, szczególnie w artylerię zdolną do prowadzenia działań na dużych odległościach. Przed wybuchem wojny, polska armia nie dysponowała odpowiednim wyposażeniem w tym zakresie, co stało się kluczowym problemem dla strategii obronnej kraju.

Początki rozwoju armaty dalekonośnej

Już w latach dwudziestych XX wieku dostrzegano potrzebę wzbogacenia polskiego uzbrojenia o armaty dalekonośne. W prasie wojskowej regularnie pojawiały się artykuły na ten temat, podkreślające konieczność posiadania dział o zasięgu przekraczającym 20 km. W 1928 roku sztab generalny Wojska Polskiego przedstawił szczegółowe wymagania dotyczące nowego działa, które miało charakteryzować się kalibrem 155 mm i masą do 5 ton, a także możliwością holowania przy pomocy pojazdów motorowych.

Poszukiwanie rozwiązania i decyzje strategiczne

Pod koniec lat dwudziestych Polska podejmowała kroki w celu zakupu nowoczesnych armat dalekonośnych. Uwagę zwróciła armata czeskiej firmy Škoda o kalibrze 149,1 mm. Niestety, z powodu kryzysu gospodarczego umowa na dostawę tych dział ostatecznie nie doszła do skutku. W 1936 roku, podczas posiedzenia Komitetu Sanitarnych Usług Społecznych (KSUS), powrócono do dyskusji na temat produkcji artylerii dalekonośnej. Uznano, że najlepszym rozwiązaniem będzie stworzenie własnego prototypu, bazując na krajowych zasobach i technologiach.

Budowa prototypu armaty wz. 40

Decyzja o rozpoczęciu prac nad prototypem armaty zapadła 19 sierpnia 1936 roku, a zakładami odpowiedzialnymi za produkcję były Zakłady Starachowickie, wspierane przez inne polskie przedsiębiorstwa. Kluczowym elementem budowy była lufa, której wykonanie zlecono szwedzkiej firmie Bofors, znanej z wysokiej jakości produkcji sprzętu wojskowego. W maju 1937 roku podpisano zamówienie na prototyp, a równocześnie rozpoczęto prace nad odpowiednią amunicją.

Testy i osiągi armaty

Pierwsze próby poligonowe odbyły się w styczniu 1938 roku w Brześciu nad Bugiem. Wyniki były obiecujące – udało się osiągnąć zasięg strzału wynoszący 19 kilometrów przy niskim rozrzucie wynoszącym 500 metrów. W kolejnej próbie zasięg zwiększył się nawet do 27,3 km. Armata została oficjalnie przyjęta na uzbrojenie Wojska Polskiego w listopadzie tego samego roku, przy czym eksperci zauważyli jej lepsze parametry w porównaniu do dział francuskich dostępnych w tym czasie.

Problemy z mobilnością i projektowanie ciągnika

Mimo że armata wz. 40 miała imponujące osiągi, jej transport okazał się problematyczny. Ciągnik C7P nie był wystarczająco mocny do holowania tak ciężkiego działa. W rezultacie narodziła się potrzeba zaprojektowania nowego ciągnika, który mógłby sprostać wymagani

Artykuł sporządzony na podstawie: Wikipedia (PL).