Wstęp
10 Wołyński Batalion Strzelców, znany również jako 10 bs, był jednostką piechoty w strukturach Polskich Sił Zbrojnych. Jego historia sięga lat II wojny światowej, kiedy to formowano go w trudnych warunkach wojennych. Jako część 4 Kresowej Brygady Piechoty, batalion odegrał istotną rolę w działaniach zbrojnych na froncie włoskim, a jego losy związane były z wieloma dramatycznymi wydarzeniami tamtych czasów. W artykule przyjrzymy się procesowi formowania batalionu, jego działaniom bojowym oraz dalszym losom po zakończeniu działań wojennych.
Formowanie i zmiany organizacyjne
10 Wołyński Batalion Strzelców został sformowany 12 października 1944 roku. Powstał z inicjatywy dowództwa 4 Kresowej Brygady Piechoty, a kadra do jego utworzenia została wydzielona z oddziałów 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Proces formowania rozpoczął się w Porto Sant’Elpidio we Włoszech, gdzie zgrupowano pierwsze elementy batalionu. W krótkim czasie, bo już 15 października, kadra została przetransportowana do portu w Ankonie, skąd następnie popłynęła do Brindisi.
Pierwsze uzupełnienia żołnierzy do batalionu miały miejsce pod koniec października tego samego roku. 31 października do jednostki dołączyła pierwsza grupa żołnierzy – Polaków z Obozu Przejściowego nr 1 „Jolanda”. Wśród nich znajdowało się 52 byłych żołnierzy Wehrmachtu, głównie młodych mężczyzn urodzonych w latach 1924-1925. Kolejni żołnierze przybywali z Pomorza i Śląska, co przyczyniło się do wzrostu liczby personelu batalionu.
Na początku grudnia 1944 roku jednostka otrzymała oficjalną nazwę „10 Wołyński Baon Piechoty” oraz stała się jednostką ewidencyjną i gospodarczą. W jej skład weszły różne pododdziały, takie jak pluton sztabowy oraz czołówka naprawcza. Do końca grudnia zorganizowane zostały także specjalne pododdziały, w tym oddział przeciwpancerny oraz plutony moździerzy i rozpoznawcze.
Działania bojowe
Działania bojowe batalionu rozpoczęły się w marcu 1945 roku, gdy 4 Wołyńska Brygada Piechoty przeszła do rejonu Faenzy w pobliżu drogi nr 9. Już w nocy z 28 na 29 marca jednostka ta została ostrzelana przez niemiecką artylerię ciężką, ale nie odnotowano strat w ludziach. Wkrótce po tym batalion został zluzowany przez inne oddziały na pozycjach nad rzeką Senio.
W kolejnych dniach batalion był aktywnie zaangażowany w walki o rzekę Gaiano oraz podczas zdobywania Bolonii. Zacięte starcia miały miejsce w drugiej połowie kwietnia, a straty jednostki wyniosły 25 zabitych i 41 rannych żołnierzy. Po walkach pod Bolonią batalion przeszedł do odwodu i oczekiwał na dalsze rozkazy.
Dzieje powojenne
Po zakończeniu działań wojennych batalion nie został natychmiast rozwiązany. W maju i czerwcu 1945 roku do jednostki przybyli nowi żołnierze, a także organizowano kursy specjalistyczne dla już istniejącego personelu. Dodatkowo utw
Artykuł sporządzony na podstawie: Wikipedia (PL).